نقش والدین در تنظیم استفاده کودکان از هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌ها

ما می خواهیم به نقش والدین در تنظیم استفاده کودکان از هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌ها و چالش ها، مشکلات و راه حل هایی که در این مسیر هم برای والدین و هم کودکان ایجاد می گردد بپردازیم. مراقبت هوشمند و ارتباط فعال  و مشارکت والدین به صورت آگاهانه و همراه با ابزار و گفتگو، می‌تواند محیطی امن، خلاق و منعطف برای رشد سالم کودکان فراهم کند.

چرا مشارکت والدین در استفاده کودکان از هوش مصنوعی ضروری‌ است؟

• والدین نقش کلیدی در تعادل بین تأثیر مثبت و منفی اپلیکیشن‌ها و هوش مصنوعی در رشد کودک دارند. با تنظیم زمان، محتوا و نوع استفاده، می‌توانند هوش هیجانی، خواب، روابط اجتماعی و شناخت کودک را تقویت کنند .

• پژوهشی نشان داده است که اعتیاد والدین به موبایل یا «phubbing» می‌تواند ارتباط عاطفی با کودک را کاهش داده و باعث افزایش رفتارهای پرخطر دیجیتال او شود Wikipedia.

راهبردهای مؤثر والدین در استفاده کودکان از هوش مصنوعی

– آموزش هوش مصنوعی و گفتگو درباره آن در استفاده کودکان از هوش مصنوعی

• به‌جای سوال «آیا از AI استفاده می‌کنی؟»، بپرسید «چطور و به چه دلیلی از AI استفاده می‌کنی؟»، تا گفتگوهای آموزشی سالم حمایت شود .

• برخی والدین، به خصوص والدین نسل آلفا، با آموزش ابزارهایی مثل ChatGPT و DALL·E به کودکان، آن‌ها را برای استفاده آگاهانه و خلاقانه آماده می‌کنند The Guardian.

– کنترل زمان و نظارت محتوا

• والدین اغلب از ابزارهایی مثل Google Family Link، Bark، Qustodio، Canopy و غیره استفاده می‌کنند تا زمان استفاده، نوع محتوا و تعاملات دیجیتال کودکان را تنظیم کنند Lifewire+1Wikipedia+1.

• در یک مطالعه در آلمان، اجرای فرم‌های مختلف تنظیم رسانه‌ای مانند محدودیت‌های سخت، نظارت و استفاده مشترک همراه با کودکان، ابزارهای رایج والدین بوده‌اند، اما تأثیر مستقیمی بر کاهش زمان کل استفاده نداشته‌اند .

– مشارکت فعال و الگوی مناسب

• والدین می‌توانند با مدل‌سازی رفتار سالم دیجیتال و استفاده از زمان بدون دستگاه در جمع خانواده، نقش مهمی در شکل‌گیری عادت‌های مناسب کودکان دارند و در تنظیم استفاده کودکان از هوش مصنوعی راهنما باشند.

• وقتی والدین در کنار کودک از ابزارها استفاده کرده و توضیح دهند که محتوا چه معنا و کاربردی دارد، این نوع «active mediation» اثربخشی بیشتری دارد نسبت به محدودیت صرف.

– فعال کردن آگاهی عمومی و مشارکت اجتماعی

• مطالعات نشان داده‌اند استفاده کودکان از هوش مصنوعی و ابزارهای کنترل و نظارت بدون گفتگو‌های باز و مشارکتی، ممکن است حس خودمختاری کودک را کاهش دهد و اعتماد بین والد و فرزند را تضعیف کند .

• تاکید بر شفافیت، گفتگو و مشارکت مشترک در تنظیم قوانین دیجیتال می‌تواند هم اعتماد والد – فرزندی را حفظ کند و هم امنیت آنلاین را ارتقا دهد.

نگرانی‌های اصلی والدین درباره AI و استفاده کودکان از هوش مصنوعی

• بیش از ۸۵٪ والدین با هوش مصنوعی در زیر ۱۳ سال مخالف تنظیمات ضعیف هستند و ۶۱٪ آن‌ها ترجیح می‌دهند ابزارهایی برای فیلتر یا پایش تعاملات AI استفاده کنند .

• والدین نسبت به خطراتی مانند جمع‌آوری داده‌ها، محتوای نامناسب، اطلاعات غلط و امکان سوگیری‌های نژادی در ابزارهای آموزشی هوشمند حساس‌اند .

توصیه‌های کاربردی به والدین

تفاوت‌های سنی کودکان و راهبردهای مناسب

نمونه‌های واقعی و مطالعات موردی درباره استفاده کودکان از هوش مصنوعی

🎓 مورد ۱: آموزش خانوادگی با ChatGPT

یک مادر در بریتانیا با کمک ChatGPT در کنار فرزندش داستان‌نویسی تمرین می‌کند، سپس درباره صحت اطلاعات با او گفت‌وگو می‌کند. این روش به افزایش خلاقیت و تقویت تفکر انتقادی کودک کمک کرده است.

🎓 مورد ۲: ابزارهای فیلترینگ پیشرفته در مدارس

در برخی مدارس فنلاند، اپ‌هایی مثل GoGuardian و AI Classroom Monitor استفاده می‌شود که در عین نظارت، به کودک بازخورد آموزشی می‌دهند و والدین را در جریان تعاملات روزانه قرار می‌دهند.

نکات امنیتی هنگام استفاده از اپلیکیشن‌های AI

• بررسی تنظیمات حریم خصوصی اپ‌ها: اغلب اپ‌های AI به داده‌های کودک دسترسی دارند؛ باید مطمئن شد که جمع‌آوری اطلاعات محدود شده باشد.

• غیرفعال‌سازی چت یا آپلود عکس در برخی اپ‌ها، برای جلوگیری از تعاملات ناخواسته.

• به‌روزرسانی منظم اپلیکیشن‌ها برای رفع آسیب‌پذیری‌ها و حفره‌های امنیتی.

پیشنهاد ابزارها و منابع برای والدین

جمع‌بندی

نقش والدین در عصر استفاده کودکان از اپلیکیشن‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی، فراتر از تنظیم زمان است و شامل آموزش، الگو‌سازی، مراقبت هوشمند و ارتباط فعال نیز می‌شود. مشارکت والدین به صورت آگاهانه و همراه با ابزار و گفتگو، می‌تواند محیطی امن، خلاق و منعطف برای رشد سالم کودکان فراهم کند.

ما در مجموعه کودک شیک پوش در تلاشیم تا شما والدین را با بروزترین و مهمترین راه های آموزشی کودکان در دنیا آشنا نماییم.

منابع کلیدی:

• تأکید بر پرسش «چطور» به جای «آیا» برای گفتگو درباره AI

• والدینی که ابزارهای AI را به‌عنوان کمک آموزشی به کودکان آموزش می‌دهند

• نگرانی والدین درباره سوگیری، اطلاعات نادرست و حریم خصوصی AI

• راهبردهای نظارت والدین از جمله active mediation ،restrictive mediation و تاثیر آن‌ها bmcpublichealth.biomedcentral.com

• اثرات منفی استفاده والدین از گوشی بالای تعامل با کودکان (Phubbing) Wikipedia+1jpeds.com+1